Bireysel Emeklilik Sistemi
Bir birikim hesabı olarak adlandırılan Bireysel Emeklilik Sistemi, rahat bir emeklilik dönemi geçirmek isteyen bireylerin çalışma hayatı boyunca birikim yapmalarını sağlayan ve Sosyal Güvenlik Sistemi tamamlayıcısı olarak emeklilere ek gelir elde etmeye yarayan bir sistemdir.
Bireysel emeklilik ile bireyler emekli olduktan sonra ikinci bir emeklilik hakkı elde etmektedirler. Böylece emeklilik ile birlikte aktif çalışma dönemindeki konfor ve yaşam standartları korunmuş olmaktadır.
Çalışan veya çalışmayan her yaştan bireyin dahil olabileceği bu sistem ile güvenli bir tasarruf ve yatırım yapmak mümkündür. Emeklilik döneminde kullanılması amacı ile geliştirilmiş olan bu sistem bireysel tasarruf sağlarken aynı anda pek çok avantaj ve çeşitli seçenekler sunmaktadır.
Her yaştan kişinin dahil olabileceği Bireysel Emeklilik Sistemi bireylerin tercih etmiş olduğu planlar doğrultusunda çalışmaktadır. BES tasarruf aracı birikimlerin toplanması, doğru değerlendirilmesi ve emeklilik ile birlikte bireylere toplu ya da aylık olarak maaş şeklinde ödenmesi esasına dayanan bir çalışma prensibine sahiptir. Bireylerin BES için açmış oldukları hesaplarına yatırdıkları katkı payları ödemeleri yine bireylerin seçmiş olduğu emeklilik yatırım fonlarında uzmanlar tarafından değerlendirilmektedir.
BES’e dahil olan bireylerin 10 yıl süre ile sistem içerisinde kalması halinde 56 yaşını doldurduktan sonra emekliliğe hak kazanmış olmaktadır. Emeklilik hakkının elde edilmesi ile birlikte sisteme kayıt olunan emeklilik hesabındaki birikimler toplu veya belirlenen program dahilinde alınabilmektedir. Bunun yanı sıra yıllık gelir sigortası ile belirli süreler için düzenli ya da ömür boyu emekli maaşı şeklinde alınabilmektedir.
BES çalışma ve işleyişi içerisinde devlet katkısı da bulunmaktadır. 2013 yılı itibari ile diğer yatırım araçlarında bulunmayan bu katkı payı hesaba yatırılan katı payı tutarının %25’i kadar hesaba yansıtılmaktadır. Bu hesaba yansıtılan ek tutarlar sözleşmeye bağlı olan devlet katkısı hesabında biriktirilmektedir.
Her ay düzenli olarak bireylerin bütçelerinden belirli bir oranda tutarı Bireysel Emeklilik Sistemi içerisine aktarması sonrasında emeklilik için yatırılan bu ödemeler emeklilik ile birlikte alınmaya başlanmaktadır. Emekliliğe hak kazanılması sonrasında istenilen şekilde sözleşmeye göre ödemeler toplu ya da düzenli olarak belirlenen programda emekli kişiye verilmektedir.
Emekliliğe hak kazanma için bireyin 10 yıl süre ile BES içerisinde kalması gerekmektedir. 10 yıl boyunca sistem içerisinde kalınmasının ardından kişinin 56 yaşını doldurması ile birlikte BES müşterisi olanlar emekliliğe hak kazanmış olmaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki Sosyal Güvenlik Sistemi’nde de olduğu gibi kişinin yaşını ve süresini doldurması sonrasında emekliliği isteği doğrultusunda gerçekleşmektedir. Bu prosedürle aynı olarak BES içerisinde de birey isterse 10 yıl ve 56 yaş koşulunu sağladıktan sonra da sistem içerisinde kalarak birikim yapmaya devam edebilmekte; dilediği zaman bireysel emekliliğini başlatabilmektedir.
Bireysel Emeklilik Sistemi içerisinde 10 yıl kalan ve 56 yaşını dolduran bireyler emekli olmaya hak kazanmaktadırlar. Emekli olmaya karar verildiği andan itibaren başvuru yapılarak o tarihe kadar yapılan birikimler hesaplanmaktadır. Birikimler ise; ödenen katkı payına, devlet katkısına ve fonlara göre değişiklik göstermektedir. Sistemde kalındığı süre ve tercih edilen fon dağılımları fon getirilerine eklenmektedir.
Bireysel Emeklilik Sistemi ödemeleri iki farklı şekilde yapılmaktadır. Bu ödeme yöntemleri sistem içerisinde bulunan bireylerin tercihlerine göre verilmektedir.
Bireysel emeklilik toplu ödemesi ve bireysel emeklilik maaş ödemesi şeklinde yapılan bu ödemelerde toplu ödeme; hesaplanan birikim emekli sandığı ve sosyal sigortalarda olduğu gibi emekli olunurken verilmekte olan kıdem tazminatı şeklinde hesaplanarak emekli kişinin hesabına yatırılmaktadır.
Maaş şeklinde yapılan ödemelerde de belirli periyotlar ve dönemler içerisinde maaş şeklinde birikimlerin verilmesidir. Birikimler aylık, 3 aylık, 6 aylık ya da yıllık olarak alınabilmektedir. Bu ödeme düzenleri yılda 2 kere değiştirilebilmektedir. 3 aylık ödeme alan kişiler ödeme planlarını yıl içerisinde değiştirerek aylık ya da 6 aylık olarak güncelleyebilmektedir.